Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

Of uw bouwwerk al onder de Wkb valt, hangt af van de gevolgklasse. Dit geeft aan hoe risicovol het bouwwerk is. Via de vergunningencheck van het Omgevingsloket kunt u zien in welke gevolgklasse uw bouwwerk valt.

Onder gevolgklasse 1 vallen bouwwerken met een laag risico, zoals woningen, woonboten, recreatiewoningen en kleine bruggen voor fietsers of voetgangers. Ook eenvoudige bedrijfsgebouwen met maximaal 2 verdiepingen horen hierbij. Er zijn uitzonderingen, zoals monumenten of gebouwen die een melding voor brandveilig gebruik nodig hebben. Meer informatie over gevolgklasse 1 vindt u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving.

Stappenplan bij nieuwbouwplannen in gevolgklasse 1

Stap 1: Inhuren van een kwaliteitsborger 
U moet zelf een kwaliteitsborger inhuren, dit is verplicht. Een kwaliteitsborger is een onafhankelijke, gecertificeerde bouwexpert die tijdens het hele bouwproces controleert of uw bouwwerk voldoet aan de technische regels en kwaliteitseisen, zoals brandveiligheid en energiezuinigheid. De regels staan in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).  

Op de website van de Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw vindt u een lijst met erkende kwaliteitsborgers. Deze kwaliteitsborgers maken gebruik van een toetsingsinstrument dat is goedgekeurd door de Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw.

Stap 2: Bouwmelding indienen 
U moet minimaal 4 weken voor de start van de bouw een bouwmelding doen via het Omgevingsloket. In de melding geeft u aan wie uw kwaliteitsborger is en stuurt u de benodigde documenten mee, zoals de risicobeoordeling en het borgingsplan. Lees welke documenten u allemaal moet inleveren in artikel 2.19 van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). De gemeente laat weten of uw melding goed is. Ontbreekt er iets? Dan moet u een nieuwe melding doen. Na 4 weken mag u beginnen met bouwen, als alles in orde is.

Samen met de bouwmelding levert u ook informatie over bouwveiligheid en stikstof aan. Kies hiervoor de opties "Veiligheid bij bouw- of sloopwerkzaamheden" en "Stikstofemissie bij bouw- of sloopwerkzaamheden" in het Omgevingsloket. Voeg de benodigde bijlagen toe, zoals de risicomatrix voor bouwveiligheid en het bouwveiligheidsplan. Voor meer informatie kunt u kijken op de website van het Informatiepunt Leefomgeving.

Stap 3: Start bouw doorgeven 
2 dagen voor de start van de bouw meldt u dit via het Omgevingsloket.

Stap 4: Controle door de kwaliteitsborger 
De kwaliteitsborger controleert tijdens de bouw of het bouwwerk aan de bouwvoorschriften voldoet. Als alles in orde is, krijgt u een verklaring. De gemeente kan ook controles uitvoeren en handhaven, bijvoorbeeld als er geen melding is gedaan. 

Stap 5: Einde van de bouw doorgeven 
1 dag na de voltooiing van de bouw meldt u dit via het Omgevingsloket.

Stap 6: Gereedmelding indienen 
Voordat u het bouwwerk mag gebruiken, moet u een gereedmelding doen. Dit doet u samen met de verklaring van de kwaliteitsborger. U moet dit minimaal 2 weken voor de ingebruikname regelen via het Omgevingsloket. In artikel 2.21 van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) staat welke documenten u precies moet indienen. De gemeente beoordeelt vervolgens uw melding.

Heeft u een groot project dat in delen wordt opgeleverd, of wordt het casco opgeleverd waarbij de kwaliteitsborger nog geen verklaring kan geven? Neem dan contact op met Loket Bouwen en Vergunningen.

De Wkb is momenteel nog niet voor gevolgklasse 2 en 3. Dit zijn risicovollere bouwwerken zoals appartementencomplexen, scholen, hotel of verbouwingen. Voor deze projecten heeft u een omgevingsvergunning nodig, die u kunt aanvragen via het Omgevingsloket. De gemeente blijft verantwoordelijk voor het toetsen van bouwplannen aan de technische voorschriften en houdt toezicht tijdens de bouw. Er is geen verplichting om een kwaliteitsborger in te schakelen.

Op termijn wordt beoordeeld of de Wkb ook voor verbouwingen is. Als dat zo is, zullen verbouwingen (ook binnen gevolgklasse 1) vanaf 1 juli 2025 onder de Wkb vallen. Tot die tijd hoeft u voor verbouwingen (ook binnen gevolgklasse 1) en bouwwerken in gevolgklasse 2 en 3 geen kwaliteitsborger in te huren.

Onder de Wkb kan de gemeente speciale lokale omstandigheden vaststellen. Deze moet u opnemen in de risicobeoordeling en het borgingsplan. Dit kan gaan over de samenstelling van de grond, de fundering en kelders van gebouwen naast uw bouwplaats (belendingen). Een belending is een naastgelegen gebouw, object of activiteit. Er kunnen ook andere aandachtspunten zijn, zoals niet-gesprongen munitie of transportleidingen. Deze informatie staat in de Jaarrapportage VTH 2023. Later komen deze lokale regels in het omgevingsplan.

In het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) staan regels over de veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en het gebruik van gebouwen. Ook zijn er regels voor hoe gebouwen gebouwd en gesloopt moeten worden.

De Omgevingswet is samen met de Wkb ingevoerd. Deze wet zorgt voor betere samenwerking aan een gezonde leefomgeving. Hierdoor kunnen besluiten sneller worden genomen, en inwoners en ondernemers kunnen makkelijker meedenken.

Voor een verbouwing heeft u meestal een omgevingsvergunning nodig. Via de Vergunningcheck kunt u zien welke vergunningen nog meer nodig zijn.

Heeft u vragen? Neem contact op via het contactformulier Loket Bouwen en Vergunningen.